Çarkıfelek meyvesi besleyici bir tropikal meyvedir. Özellikle sağlıklı beslenmek isteyenler arasında popülerlik kazanıyor.
Küçük boyutuna rağmen, zengin bir antioksidan kaynağıdır ve sağlığınıza faydalı olabilecek çeşitli vitaminler ve bitki bileşikleri içerir.
Çarkıfelek meyvesi nedir?
Bu tropikal meyve aslında botanikçilere göre bir çeşit dut olarak kabul edilir. Bir çeşit çarkıfelek çiçeği olan Passiflora’nın meyvesidir. Dışı sert ve kabuklu, içi sulu ve tohum dolu bir meyvedir. Boyut ve renk olarak değişebilen birkaç çeşidi vardır. En yaygın kullanılanlar mor ve sarı çeşitleridir.
- Passiflora edulis: Mor kabuklu ve nispeten küçüktür, yuvarlak veya oval şekillidir.
- Passiflora flavicarpa: Genellikle mor çeşidinden biraz daha büyüktür ve sarı kabuklu yuvarlak veya oval şekillidir.
Tropik bir meyve olmasına rağmen, bazı alt-tropik iklimlerde de hayatta kalabilir. Bundan dolayı, dünyanın her yerinde yetiştirilmekte ve Güney ve Kuzey Amerika, Asya, Avrupa ve Avustralya’da bulunabilmektedir.
Besin içeriği
Çarkıfelek meyvesi iyi bir besin kaynağıdır, özellikle lif, C vitamini ve A vitamini ile doludur. Yaklaşık 18 gramlık tek bir mor çarkıfelek meyvesi aşağıdaki besin değerlerine sahiptir:
- Kalori: 17
- Lif: 2 gram
- C Vitamini: Günlük ihtiyacın % 9’u
- A vitamini: Günlük ihtiyacın % 8’i
- Demir: Günlük ihtiyacın % 2’si
- Potasyum: Günlük ihtiyacın % 2’si
Çok tehlikeli gibi görünmeyebilir, ancak sadece tek bir küçük boy çarkıfelek meyvesi 17 kaloridir. Aynı zamanda karotenoidler ve polifenoller dahil olmak üzere yararlı bitki bileşikleri açısından da zengindir.
Aslında bir analiz, çarkıfelek meyvesinin, muz, liçi, mango, papaya ve ananas dahil olmak üzere birçok tropikal meyveye kıyasla polifenoller bakımından daha zengin olduğunu bulmuştur. Ayrıca, çarkıfelek meyvesi az miktarda demir içerir. Vücudunuz genellikle demiri bitkilerden çok iyi ememez. Bununla birlikte, çarkıfelek meyvesindeki demir, demirin emilimini artırdığı bilinen C vitamini ile beraber bulunduğundan, emilim kolaylaşır.
Sağlığa faydaları
Çarkıfelek meyvesinin besin profili, sağlık yararlarından sorumludur.
Zengin bir antioksidan kaynağıdır
Antioksidanlar vücudunuzu serbest radikallere karşı korur. Serbest radikaller, çok sayıda olduğunda hücrelerinize zarar verebilen dengesiz moleküllerdir. Çarkıfelek meyvesi yüksek miktarda antioksidan içerir. Özellikle, zengin bir C vitamini, beta-karoten ve polifenol kaynağıdır.
Polifenoller, bir dizi antioksidan ve antienflamatuvar etkiye sahip olan bitki bileşikleridir. Bu, kronik inflamasyona ve kalp hastalığı ve kanser gibi hastalıklara karşı koruma sağlayabileceği anlamına gelir. C vitamini, besinlerden almanız gereken önemli bir antioksidandır. Sağlıklı bir bağışıklık sistemini ve sağlıklı yaşlanmayı desteklemeye yardımcı olur.
Beta-karoten de önemli bir antioksidandır. Vücudunuzda, görme yeteneğini korumak için gerekli olan A vitamini haline dönüştürülür. Bitkisel gıdalardan alınan yeterli beta-karoten, kanser riskini düşürme ile ilişkilendirilmiştir. Özellikle prostat, kolon, mide ve meme kanseri için geçerlidir.
İyi bir lif kaynağıdır
18 gramlık bir çarkıfelek meyvesi 2 gram lif içerir ve bunların çoğu çözünür liftir. Bu küçük bir meyve için oldukça büyük bir miktardır. Bağırsak sağlığınızı korumak ve kabızlığı önlemek için lif önemlidir, ancak çoğu insan yeterince lif tüketmez. Çözünür lifler, yiyeceklerin sindirimini yavaşlatmaya yardımcı olur, bu da ani kan şekeri dalgalanmalarını önleyebilir. Lif içeriği yüksek olan beslenme düzeni, kalp hastalığı, diyabet ve obezite gibi hastalıkların riskini düşürmeye yardımcı olur.
Enflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir
Çarkıfelek meyvesi kabuklarının yüksek antioksidan içeriği, bir takviye olarak alındığında güçlü antienflamatuvar etkiler sağlayabilir. Bir küçük çalışmada mor çarkıfelek meyvesi kabuğunun takviyesinin astım semptomları üzerindeki etkileri 4 hafta boyunca araştırıldı. Takviye alan grup, hırıltı, öksürük ve nefes darlığında bir düşüş yaşadı. Ancak, bu çok küçük bir çalışmadır bu nedenle bu tedavinin, astım hastaları için yararlı olup olmadığını belirlemeden önce daha fazla araştırma gereklidir.
Diğer araştırmalar, diz osteoartriti olan kişilerde mor çarkıfelek meyvesi kabuğunun takviye olarak alınmasının eklem ağrısı ve eklem fonksiyonu üzerindeki etkilerini incelemiştir. Araştırmacılar, takviye alan kişilerin eklemlerinde daha az ağrı ve sertlik bildirdiklerini keşfetmiştir. Genel olarak antioksidanların, osteoartritte inflamasyon ve ağrı üzerine etkileri hala belirsizdir ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Çarkıfelek meyvesi ile ilgili bireysel endişeler:
Çarkıfelek meyvesi çoğu insan için mükemmeldir, ancak az sayıda insanda alerji meydana gelebilir.
Lateks alerjisi olanlar, çarkıfelek meyvesi alerjisi riski taşırlar. Bunun nedeni, meyve içindeki bazı bitki proteinlerinin, bazı insanlarda alerjik bir reaksiyonu tetikleyebilen lateks proteinlerine benzer bir yapıya sahip olmalarıdır.
Mor çarkıfelek meyvesi kabuğu da siyanojenik glikozitler olarak adlandırılan kimyasallar içerebilir. Bunlar büyük miktarlarda, potansiyel olarak zehirlidir. Meyvenin sert dış kabuğu genellikle yenilebilir olarak kabul edilmez.
Çarkıfelek meyvesi nasıl yenir?
Bu tropikal meyveyi yiyebilmek için ve sulu meyveyi ve tohumlarını açığa çıkarmak için kabuğunu açmanız gerekir. Açık olduğunda, çarkıfelek meyvelerinin tohumları yenilebilir, renkli meyveyi de suyuyla birlikte yiyebilirsiniz. Kabuğu meyveden ayıran beyaz bölge de yenilebilir, ama çoğu insan çok acı olduğu için tercih etmez. Çarkıfelek çok yönlü bir meyvedir ve çeşitli şekillerde kullanılabilir. Çarkıfelek meyvesini kullanmanın en popüler yollarından bazıları şunlardır:
- İçecek olarak: Meyve suyu olarak kullanmak için meyvenin içindekileri tamamen çıkarabilir ve parçalayıcıdan geçirebilirsiniz. Bu şekilde diğer meyve suları ile karıştırabilir, kokteyllere ekleyebilir veya tek başına da içebilirsiniz.
- Tatlılarda: Genellikle cheesecake veya muhallebilerde, tatlılar üstüne bir sos olarak hazırlanır ya da içine sonradan tat vermek için eklenebilir.
- Salatalarda: Salatalara gevrek bir doku ve tatlı lezzet katmak için kullanılabilir.
- Yoğurtlarda: Lezzetli bir atıştırmalık yapmak için yoğurtla karıştırabilirsiniz.
Özetlersek;
Besleyici ve lezzetli bir atıştırmalık arıyorsanız, çarkıfelek meyvesi harika bir seçimdir. Kalorisi düşük, besin maddeleri, lifler ve antioksidanlar bakımından çok yüksektir. Ayrıca muhteşem bir tadı vardır, mutlaka denemelisiniz.