“Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun.” Bunlar, sıklıkla Batı tıbbının babası olarak adlandırılan antik Yunan hekim Hipokrat’ın kelimeleridir. Hipokrat, çeşitli hastalıkları tedavi etmek için sarımsak reçete edermiş ve modern bilim son zamanlarda sarımsağın sağlık etkilerinin çoğunu onaylamıştır.
Güçlü tıbbi özellikleri olan bileşenler içerir
Sarımsak, Allium (soğan) ailesinden bir bitkidir. Soğan ve pırasa ile yakından ilgilidir. Sarımsak, dünyanın birçok yerinde yetişir ve güçlü kokusu ve lezzetli tadı nedeniyle yemeklerde kullanılan popüler bir malzemedir. Bununla birlikte, antik çağlar boyunca, sarımsak sağlık ve tıbbi özellikleri için Mısırlılar, Yunanlılar, Romalılar ve Çinliler dahil olmak üzere birçok büyük uygarlık tarafından kullanılmıştır.
Bilim adamları artık sağlık yararlarının çoğunun, sarımsağın doğranması, ezilmesi veya çiğnenmesi durumunda oluşan sülfür bileşiklerinden geldiğini biliyor. İçindeki en yararlı madde allisin olarak bilinir. Bununla birlikte allisin, sadece taze sarımsakta kesildikten veya ezildikten sonra kısa bir süre mevcut bulunan kararsız bir bileşiktir. Sarımsağın sağlık yararlarında rol oynayabilecek diğer bileşikler arasında dialil disülfid ve s-allil sistein bulunur.
Sarımsaktan elde edilen kükürt bileşikleri vücuda sindirim sisteminden girer ve vücudun her yerinde dolaşarak güçlü biyolojik etkiler sergiler.
Besin içeriği
28 gram sarımsak aşağıdaki besin içeriğine sahiptir ve kalorisi yok denecek kadar azdır.
- Manganez: Günlük ihtiyacın % 23’ü
- B6 Vitamini: Günlük ihtiyacın % 17’si
- C Vitamini: Günlük ihtiyacın % 15’i
- Selenyum: Günlük ihtiyacın % 6’sı
- Lif: 0.6 gram
- Az miktarda kalsiyum, bakır, potasyum, fosfor, demir ve B1 vitamini
Sarımsak ayrıca eser miktarda, tüm besinleri içerir. Ayrıca 42 kalori, 1.8 gram protein ve 9 gram karbonhidrat sağlar.
Soğuk algınlığı dahil tüm hastalıklarla mücadele edebilir
Sarımsak takviyelerinin, bağışıklık sisteminin işlevini artırdığı bilinmektedir. 12 haftalık büyük bir çalışmada, günlük olarak alınan sarımsak takviyesinin, soğuk algınlığı riskini % 63 oranında azalttığı bulunmuştur. Soğuk algınlığı semptomlarının ortalama uzunluğunu da % 70 oranında azaltmıştır.
Başka bir çalışmada, yüksek dozda alınan olgun sarımsak ekstresinin (günde 2.56 gram), soğuk algınlığı veya grip hastalarının hasta olduğu gün sayısını % 61 oranında azalttığı bulunmuştur. Ancak bir gözden geçirme çalışması, kanıtların yetersiz olduğu ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna varmıştır.
İçindeki aktif bileşikler kan basıncını azaltabilir
Kalp krizi ve inme gibi kardiyovasküler hastalıklar dünyanın en büyük katilleridir. Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, bu hastalıkların en önemli itici güçlerinden biridir. İnsan çalışmaları, yüksek tansiyonu olan kişilerde kan basıncını düşürmede sarımsak takviyelerinin önemli bir etkisi olduğunu bulmuştur.
Bir çalışmada, 600 mg ila 1,500 mg yaş sarımsak özütü, 24 haftalık bir süre boyunca kan basıncını düşürmede Atenolol ilacı kadar etkiliydi. Takviye dozları, istenen etkileri görmek için oldukça yüksek olmalıdır. Gereken miktar günde yaklaşık dört sarımsak ile eşdeğerdir.
Kalp hastalığı riskini düşürebilecek şekilde kolesterol düzeylerini iyileştirir
Sarımsak, toplam ve kötü (LDL) kolesterolü düşürebilir. Yüksek kolesterolü olanlarda, sarımsak takviyeleri toplam ve kötü (LDL) kolesterolü yaklaşık % 10 ila % 15 oranında azaltır. Kötü (LDL) ve iyi (HDL) kolesterol seviyelerine spesifik olarak bakıldığında, sarımsak kötü kolesterolü düşürdüğü halde iyi kolesterol üzerinde güvenilir bir etkiye sahip değildir. Yüksek trigliserit düzeyleri kalp hastalığı için bilinen başka bir risk faktörüdür, ancak sarımsak trigliserit düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir.
Alzheimer hastalığı ve bunamayı önlemeye yardım eden antioksidanlar içerir
Serbest radikallerden kaynaklanan oksidatif hasar, yaşlanma sürecine katkıda bulunur. Sarımsak, vücudun oksidatif hasara karşı koruyucu mekanizmalarını destekleyen antioksidanlar içerir.
Yüksek dozdaki sarımsak takviyelerinin insanlarda antioksidan enzimleri artırdığı ve yüksek tansiyonu olanlarda oksidatif stresi önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir. Kolesterol ve kan basıncını azaltmanın yanı sıra antioksidan özelliklerin kombine etkileri, Alzheimer hastalığı ve demans gibi yaygın beyin hastalıkları riskini azaltabilir.
Daha uzun yaşamanıza yardımcı olabilir
Sarımsağın uzun ömürlülük üzerindeki potansiyel etkilerini insanlarda kanıtlamak temel olarak imkansızdır. Ancak kan basıncı gibi önemli risk faktörleri üzerindeki yararlı etkileri göz önüne alındığında, daha uzun yaşamanıza yardımcı olabileceği düşünülebilir. Enfeksiyon hastalığına karşı savaşabileceği gerçeği de önemli bir faktördür, çünkü özellikle yaşlılarda veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde yaygın ölüm nedenidir.
Atletik performansı geliştirilebilir
Sarımsak, “performans artırıcı” maddelerden biridir. Geleneksel olarak eski kültürlerde yorgunluğu azaltmak ve işçilerin çalışma kapasitesini artırmak için kullanılmıştır. En önemlisi, antik Yunan’da olimpik atletlere verilmiştir. Kemirgenlerde yapılan çalışmalar sarımsağın egzersiz performansına yardımcı olduğunu göstermiştir, ancak çok az insan çalışması yapılmıştır.
6 hafta boyunca sarımsak yağı alan kalp hastalığı olan kişilerde, yüksek kalp hızında ve egzersiz kapasitesinde % 12’lik bir azalmaya sahip bulunmuştur. Bununla birlikte, 9 rekabetçi bisikletçi üzerinde yapılan bir çalışmada, hiçbir performans avantajı bulunmamıştır. Diğer çalışmalar, egzersize bağlı yorgunluğun sarımsak ile azaltılabileceğini düşündürmektedir.
Vücuttaki ağır metalleri atmanıza yardım eder
Yüksek dozlarda, sarımsaktaki sülfür bileşiklerinin ağır metal toksisitesine bağlı organ hasarına karşı koruma sağladığı gösterilmiştir. Bir araba aküsü fabrikasında çalışanlarda yapılan 4 haftalık bir çalışmada (kurşuna aşırı maruz kalma), sarımsağın kandaki kurşun düzeylerini % 19 oranında azalttığı bulunmuştur. Ayrıca baş ağrıları ve tansiyon gibi birçok klinik toksisite belirtisini de azaltmıştır. Her gün 3 doz sarımsak, semptomları azaltmada D-penisilamin’den daha iyi performans göstermiştir.
Kemik sağlığını geliştirebilir
Hiçbir insan çalışması sarımsağın kemik kaybı üzerindeki etkilerini ölçmemiştir. Ancak kemirgen çalışmalarında, dişilerde östrojen artışı ile kemik kaybını en aza indirebileceği gösterilmiştir. Menopozlu kadınlarda yapılan bir çalışmada, günlük olarak kuru sarımsak ekstresi alımının (2 gram çiğ sarımsağa eşit), östrojen eksikliğinin bir işaretini önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur. Bu da sarımsak takviyesinin, kadınlarda kemik sağlığı üzerinde yararlı etkileri olabileceğini düşündürmektedir. Sarımsak ve soğan gibi yiyeceklerin osteoartrit üzerinde yararlı etkileri olabilir.
Özetlersek;
Yıllarca şifa kaynağı olarak görülmüş olan sarımsağı, her yemeğinize ekleyerek sağlığınızı geliştirebilirsiniz. Ayrıca eczanelerden takviye olarak da bulabilirsiniz. Ancak doktorunuza danışmadan yüksek dozlarda kullanmayın.